Đôi nét về sự ra đời của phường Tân Lợi, thành phố Buôn Ma Thuột

Tân Lợi là phường nằm trong khu vực trung tâm của thành phố Buôn Ma Thuột. Trước năm 1975, địa bàn phường ngày nay là một bộ phận của Ấp 2 một trong 8 Ấp trung tâm của thị xã, với diện tích khoảng 100 ha.Với vị trí chiến lược quan trọng nằm ở cửa ngõ cánh Đông Bắc thị xã, Ấp 2 được địch bố trí nhiều công trình quân sự quan trọng hình thành nên khu vực phòng thủ phía Đông Bắc của thị xã nhằm đối phó với phong trào cách mạng. 

Sau khi Buôn Ma Thuột hoàn toàn giải phóng, Ủy ban Quân quản tiếp quản và đổi tên Ấp 2 thành một đơn vị hành chính của chính quyền cách mạng là “Phường 2”. Đến 1976, Phường 2 được đổi tên là phường Thắng Lợi một trong 8 phường trung tâm của thị xã; lúc này, địa giới hành chính của phường hiện nay là một phần của phường Thắng Lợi và phường Tân Lập.  

Đến ngày 18/11/1996, Chính phủ ban hành Nghị định số 71/CP “Về việc thành lập các phường thuộc thành phố Buôn Ma Thuột, các xã thuộc các huyện Krông Pắk, M'Đrắc, Krông Nô và đổi tên thị trấn Krông Pắk, tỉnh Đăk Lăk”, theo đó: 

Phường Tân Lợi được thành lập trên cơ sở chia tách 1.407 ha diện tích tự nhiên và 8.501 nhân khẩu của phường Thắng Lợi. Sau khi điều chỉnh địa giới hành chính, phường Thắng Lợi còn lại 92 ha diện tích tự nhiên và 8.933 nhân khẩu. Lúc này, địa giới phường Tân Lợi: phía Đông giáp phường Tân An; phía Tây giáp xã Cư Êbur; phía Nam giáp các phường Tự An, Thắng Lợi, Tân Lập; phía Bắc giáp huyện Cư M'gar; trụ sở được đặt tại số 78 – Đường Phan Chu Trinh -  khu nhà làm việc của Sở Công nghệ - Môi trường cũ (nay là Trung tâm Thông tin và thống kê Sở khoa học & công nghệ). Ngày 09/4/1997, trên cơ sở đề xuất của UBND phường, ủy ban nhân dân Thành phố Buôn Ma thuột ban hành Quyết định số 224/QĐ-UB điều chỉnh và thành lập 10 khối, buôn trên địa bàn phường Tân Lợi (9 khối, 01 buôn) với 2.175 hộ, 10.665 nhân khẩu.

Đầu năm 2000, do địa bàn phức tạp, dân số tăng nhanh; ngày 18/02/2000 HĐND phường khóa II, tại kỳ họp thứ nhất đã ra Nghị quyết thành lập khối 10 trên cơ sở tách 19 ha, 106 hộ, 499 nhân khẩu của khối 6 và 02 ha, 75 hộ, 225 khẩu của khối 7. Đến tháng 7/2001, để  đảm bảo định hướng phát triển của Thành phố và căn cứ tình hình thực tiễn tại kỳ họp thứ 4, HĐND phường khóa II đã họp và ban hành Nghị quyết số 02/NQ-HD, ngày 17/7/2001 đã chia tách và điều chỉnh thành lập một số khối mới theo đó phường gồm có 16 khối, 1 buôn; từ đây địa giới đơn vị hành chính của phường ổn định như hiện nay.

Về điều kiện tự nhiên của phường có địa hình tương đối bằng phẳng, điều kiện thổ nhưỡng chủ yếu là đất đỏ ba zan; với khí hậu đặc trưng là nhiệt đới gió mùa khá ôn hòa; một năm có hai mùa rõ rệt là mùa mưa và mùa khô. Với địa hình nằm ở cửa ngõ Đông Bắc của Thành phố trên địa bàn phường có các trục đường chính như: Đường Nguyễn Tất Thành, Nguyễn Đình Chiểu, Trường Chinh, Ngô Quyền, Lê Thánh Tông, Lý Thái Tổ, Hà Huy Tập, Y Moal Ênuôi, Giải Phóng, Phan Chu Trinh, Nguyễn Khuyến, Lê Thị Hồng Gấm….

Về dân cư, trên địa bàn phường có nhiều dân tộc chung sống; trong đó chủ yếu là người Kinh và Ê Đê… Trong quá trình hình thành và phát triển, cộng đồng các dân tộc trên địa bàn phường được hình thành chủ yếu trên cơ sở di cư của người Kinh và một số dân tộc khác ở phía Bắc. Khi mới thành lập phường có 1.407 ha diện tích tự nhiên và 8.501 nhân khẩu; sau hơn 20 năm hình thành và phát triển đến năm 2023 dân số toàn phường có 8.986 hộ với 33.603 khẩu; có 28 dân tộc anh em cùng sinh sống, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số tại chỗ có 131 hộ với 656 nhân khẩu. 

Về tôn giáo: Trên địa bàn phường có 4 tôn giáo chính: Phật giáo, Công giáo, Tin lành, Cao Đài; các cơ sở tôn giáo trên địa bàn phường có: Nhà thờ giáo họ Giuse, Nhà thờ Hội thánh Tin lành Việt Nam (Miền Nam), Tịnh xá Ngọc Phương, Thánh Thất Cao Đài. Nhìn chung, phần lớn các chức sắc, tín đồ, đồng bào có đạo đều chấp hành tốt các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của nhà nước; thực hiện tốt phương châm “Sống tốt đời, đẹp đạo”, tích cực đóng góp vào sự nghiệp xây dựng và phát triển của phường và thành phố.

Về lịch sử đấu tranh cách mạng của phường cũng như những đóng góp trong sự nghiệp xây dựng và phát triển luôn gắn liền với Thành phố mà nét nổi bật nhất là: Trong bất kỳ giai đoạn lịch sử nào đồng bào các dân tộc chung sống nơi đây cũng chung lưng đấu cật; đoàn kết gắn bó anh dũng kiên cường bất khuất trong chiến đấu chống ngoại xâm; cần cù, vượt khó trong lao động sản xuất để cùng quân dân toàn Thành phố hoàn thành mọi nhiệm vụ chính trị góp phần xây dựng và phát triển quê hương 10/3 anh hùng./.

Thanh Hương sưu tầm nguồn lịch sử Đảng bộ phường Tân Lợi